CÃC PHƯƠNG PHÃP SIÊU ÂM TIM VÀ KHI NÀO CẦN SIÊU ÂM TIM
Siêu âm tim là kỹ thuật dùng sóng siêu âm để khảo sát các cấu trúc của tim trong khi tim đang hoạt động giúp bác sĩ có thể chẩn đoán các vấn đỠvỠtim, chẳng hạn như mô tim bị tổn thương, giãn buồng tim, xơ cơ tim, huyết khối trong tim, dịch quanh tim và van tim bị tổn thương hoặc hoạt động kém hiệu quả.



1. Siêu âm tim là gì?

Siêu âm tim sá»­ dụng sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh của tim, là má»™t kỹ thuật không xâm lấn không sá»­ dụng bức xạ và thÆ°á»ng không gây ra tác dụng phụ. Trong siêu âm tim, bác sÄ© có thể khảo sát và đánh giá các chi tiết nhÆ°:

Kích thước và độ dày vách của buồng tim.
Hoạt động của van tim.
Hướng máu chảy qua tim
Vùng mô cơ tim bị tổn thương hoặc suy yếu
Tràn dịch màng tim.
Siêu âm tim cÅ©ng có thể được sá»­ dụng để kiểm tra sức khá»e tim định kì hoặc tái đánh giá vá»›i bệnh nhân sau cÆ¡n Ä‘au tim hoặc Ä‘á»™t quỵ.

Ngoài ra, bác sĩ có thể sử dụng siêu âm tim để:

Äánh giá hoạt Ä‘á»™ng bÆ¡m máu của tim.
Äánh giá thay đổi dòng Ä‘iện trong tim (ECG).
Chẩn đoán bệnh tim như xơ cơ tim, hở van tim, tắc nghẽn hay giãn buồng tim.
Xác định vị trí huyết khối hoặc khối u.
Äánh giá áp lá»±c trong tim để chẩn Ä‘oán tình trạng tăng áp Ä‘á»™ng mạch phổi.
Xác định bất thÆ°á»ng tim bẩm sinh ở trẻ sÆ¡ sinh và trẻ nhá».
Theo dõi mức Ä‘á»™ đáp ứng của tim đối vá»›i các phÆ°Æ¡ng pháp Ä‘iá»u trị tim khác nhau nhÆ° thuốc Ä‘iá»u trị suy tim, site van nhân tạo và máy tạo nhịp.
Bác sĩ sẽ yêu cầu siêu âm tim nếu nghi ngỠrằng có vấn đỠvỠtim. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể chỉ ra bệnh tim bao gồm:

Nhịp tim không Ä‘á»u
Khó thở
Huyết áp bất thÆ°á»ng.
Phù chân
Kết quả ECG bất thÆ°á»ng
Tiếng thổi ở tim (khi khám bằng ống nghe).


2. Các loại siêu âm tim

Có thể sử dụng các kỹ thuật siêu âm tim khác nhau, một số phương pháp phổ biến bao gồm:

2.1 Siêu âm tim qua thành ngực

Siêu âm tim qua thành ngá»±c là kỹ thuật siêu âm tim phổ biến nhất. Äầu dò siêu âm được đặt ở bên ngoài ngá»±c gần tim. Việc bôi gel lên ngá»±c giúp sóng âm truyá»n Ä‘i tốt hÆ¡n.

2.2 Siêu âm tim qua thực quản

Siêu âm tim qua thá»±c quản sá»­ dụng đầu dò má»ng hÆ¡n gắn vào đầu của ống ná»™i soi. á»ng này sẽ được Ä‘Æ°a vào thá»±c quản giúp bác sÄ© khảo sát tốt hÆ¡n các chi tiết của tim từ phía sau.

PhÆ°Æ¡ng pháp siêu âm tim này cung cấp hình ảnh chi tiết hÆ¡n vá» tim so vá»›i siêu âm tim truyá»n thống do cung cấp hình ảnh chi tiết và rõ nét hÆ¡n.



2.3 Siêu âm Doppler

Siêu âm Doppler để kiểm tra lÆ°u lượng máu, Ä‘o áp lá»±c Ä‘á»™ng mạch phổi. Ngoài ra, bác sÄ© có thể sá»­ dụng siêu âm doppler màu để lập bản đồ hÆ°á»›ng và tốc Ä‘á»™ của dòng máu trong tim. Thông thÆ°á»ng máu chảy vá» phía đầu dò xuất hiện màu Ä‘á», máu chảy ra có màu xanh.

Kết quả của siêu âm Doppler có thể kiểm tra, phát hiện một số bệnh tim, mạch máu và đánh giá cung lượng tim.

2.4 Siêu âm tim ba chiá»u

Siêu âm tim ba chiá»u (3D) tạo ra hình ảnh chi tiết của tim. Hình ảnh thu được giúp:

Äánh giá chức năng van tim ở những ngÆ°á»i bị suy tim
Chẩn đoán các vấn đỠvỠtim ở trẻ sơ sinh và trẻ em
Kiểm tra các cấu trúc trước phẫu thuật thay thế van tim hoặc phẫu thuật can thiệp
Äánh giá chức năng của tim trong 3D.
Tái dựng các hình ảnh cấu trúc phức hợp trong tim
2.5 Siêu âm tim gắng sức

Kiểm tra gắng sức bao gồm tập thể dục (thÆ°á»ng là Ä‘i bá»™ hoặc chạy bá»™ trên máy). Trong quá trình kiểm tra, bác sÄ© sẽ theo dõi nhịp tim, huyết áp và hoạt Ä‘á»™ng xung Ä‘iện của tim. Siêu âm tim siêu âm trÆ°á»›c và sau khi tập thể dục. PhÆ°Æ¡ng pháp này giúp chẩn Ä‘oán:

Bệnh thiếu máu cục bộ cơ tim
Bệnh tim mạch vành
Suy tim
Các vấn đỠảnh hưởng đến van tim
2.6 Siêu âm tim thai

Các bác sÄ© có thể sá»­ dụng siêu âm thai nhi để xem hoạt Ä‘á»™ng của tim thai. Kỹ thuật này thÆ°á»ng diá»…n ra vào khoảng tuần thai thứ 18-22.

3. Chuẩn bị trước khi tiến hành siêu âm tim.

Trong trÆ°á»ng hợp siêu âm tim từ bên ngoài cÆ¡ thể thì không cần phải chuẩn bị đặc biệt.

Äối vá»›i những ngÆ°á»i siêu âm tim qua thá»±c quản, bác sÄ© sẽ yêu cầu không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì ngoài nÆ°á»›c lá»c trong ít nhất 4 giá» trÆ°á»›c khi tiến hành khảo sát. Bệnh nhân có thể trở lại hoạt Ä‘á»™ng bình thÆ°á»ng đối vá»›i siêu âm tim qua thành ngá»±c. Những ngÆ°á»i tiến hành siêu âm tim qua thá»±c quản có thể cần phải ở lại bệnh viện hoặc phòng nhằm theo dõi sức khá»e trong vài giá» sau khi hoàn tất thủ thuật. Những ngÆ°á»i có sá»­ dụng thuốc an thần trÆ°á»›c khi siêu âm không nên lái xe trong vài giá» sau đó.



4. Giải thích kết quả

Bác sĩ sẽ dựa vào những hình ảnh khảo sát được và đánh giá các vấn đỠnhư:

Lượng mô cơ tim bị hoại tử.
Thành tâm thất dày hoặc má»ng
Kích thÆ°á»›c buồng tim bất thÆ°á»ng
Van tim hoạt động kém
CÆ°á»ng Ä‘á»™ bÆ¡m máu (phân suất tống máu) giảm
Khối trong tim, như cục máu đông hoặc khối u
5. Siêu âm tim và điện tâm đồ (ECG)

Nhiá»u ngÆ°á»i hay nhầm lẫn siêu âm tim vá»›i nghiệm pháp thăm dò chức năng khác là ECG – giúp Ä‘o xung Ä‘iện hoặc sóng truyá»n qua mô cÆ¡ tim.

Dẫn truyá»n các xung Ä‘iện trong tim làm cho các mô cÆ¡ tim co bóp và thÆ° giãn, tạo ra nhịp tim Ä‘á»u đặn.



Thực hiện đo điện tâm đồ bằng cách đặt các điện cực lên vùng da ở ngực, cánh tay hoặc chân. Các điện cực này ghi lại hoạt động điện và gửi thông tin đến một máy tính chuyển đổi nó thành biểu đồ. Bác sĩ sẽ dựa vào biểu đồ này để phát hiện các thay đổi vỠnhịp tim, triệu chứng loạn cơ tim hay cơ tim bị tổn thương…



(Kết quả đo điện tâm đồ - ECG)

6. Phản ứng phụ sau khi siêu âm tim?

Siêu âm tim có nguy cÆ¡ tác dụng phụ rất thấp. Siêu âm tim qua thá»±c quản có thể kích thích phản xạ nuốt trong quá trình thá»±c hiện. Äiá»u này có thể khiến bệnh nhân có cảm giác Ä‘au há»ng sau khi kết thúc cuá»™c siêu âm. Các biến chứng nghiêm trá»ng khác có thể xảy ra nhÆ° tổn thÆ°Æ¡ng ở cổ há»ng, dây thanh âm hoặc thá»±c quản thÆ°á»ng rất hiếm.

Việc sử dụng thuốc gây mê toàn thân, thuốc an thần và thuốc tương phản trong quá trình thực hiện có thể gây một số phản ứng dị ứng.

Thuốc tương phản có thể gây ra các tác dụng phụ:

Äau đầu
Buồn nôn
Bồn chồn, lo lắng
Vấn đỠvỠthị lực hoặc thính giác
Má»™t số ngÆ°á»i có thể xuất hiện các vấn Ä‘á» vá» huyết áp hoặc giảm việc cung cấp oxy cho tim trong quá trình kiểm tra tim gắng sức. Vì vậy, siêu âm tim gắng sức cần được thá»±c hiện ở các cÆ¡ sở y tế được trang bị đầy đủ các thiết bị, nhân sá»± cấp cứu trong trÆ°á»ng hợp bệnh nhân gặp phải bất kỳ biến chứng nào trong quá trình thá»±c hiện siêu âm.

Trong quá trình sá»­ dụng thuốc an thần, gây mê để tiến hành thủ thuật, nhằm phòng ngừa trÆ°á»ng hợp thức ăn từ dạ dày lá»t vào Ä‘Æ°á»ng thở khi bệnh nhân nôn ói, bác sÄ© sẽ yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn trong má»™t khoảng thá»i gian trÆ°á»›c khi tiến hành siêu âm tim qua thá»±c quản.



7. Tóm lược

Sá»­ dụng siêu âm tim để chẩn Ä‘oán các vấn Ä‘á» liên quan đến tim, đồng thá»i đánh giá cung lượng tim. Bác sÄ© cÅ©ng có thể sá»­ dụng siêu âm tim để tìm kiếm các dấu hiệu của bệnh tim nhÆ° cÆ¡ tim yếu, huyết khối bên trong tim hoặc van tim hoạt Ä‘á»™ng kém.

Siêu âm tim thÆ°á»ng được chỉ định nếu có triệu chứng của bệnh tim, chẳng hạn nhÆ°:

Khó thở
Phù chân
Tiếng thổi tim
Nhịp tim không Ä‘á»u
Huyết áp bất thÆ°á»ng
Nhìn chung, nguy cÆ¡ biến chứng hoặc tác dụng phụ của siêu âm tim không đáng kể. Tuy nhiên, má»™t số ngÆ°á»i có thể cảm thấy má»™t số khó chịu hay có các phản ứng dị ứng vá»›i chất tÆ°Æ¡ng phản hoặc thuốc gây mê.

Bạn hãy thảo luận vá»›i bác sÄ© siêu âm tim mạch giá»i để biết thêm thông tin.
Nguồn: Phòng khám tim mạch siêu âm BS Phạm Xuân Hậu
336a Phan Văn Trị, P11, Bình Thạnh, TPHCM
Hotline: 0938237460
website: https://ocaclinic.vn/dat-hen